Phải thắng sự làm biếng sê dịch nầy. Lắm lúc mẹ mang con nặng nhọc, song không dám âu sầu vì muốn con sau nầy vui tươi. Mấy câu Gần mực thì đen, gần đ èn thì sáng.
Những cao hoàn tức là hai tinh hạch đã bắt đầu súc tích những tinh dịch: trong đó có những tinh trùng mà Tạo hóa dùng để người nam thể hiện phận vụ làm cha. Ai có nhúng tay vào việc giáo dục tất có những kinh nghiệm nầy là dặn điều gì cho mấy cậu trai phải hai ba lần. Họ chỉ biết hăng say hướng về chân trời ngày mai, mà ở đó họ tin tưởng có những gì hay đẹp cần xâm chiếm.
Mà thời gian họ chú ý như vậy rất ngắn. Nhưng rồi theo thời gian tuổi khôn lớn lên. Ngay từ hoa niên, bạn trai đã có thái độ tinh thần nầy.
Tôi đã biết một nam thanh họ vì không làm chủ được trái tim, đem đ àn tình hòa điệu cùng nhịp lòng một thiếu nữ nọ. Vì có những thứ tâm giao nói trên, nên tình tâm giao nhiều khi bị nghi ngờ. Nhưng giáo sư nào có tài đức, giàu uy tín, hùng biện thích vô lớp đông nam sinh hơn lớp đông nữ sinh.
Bạn trai cởi áo, đi rửa mặt hay tắm ra ngồi ngoài chỗ mái nghỉ. Họ hãnh diện khi mẹ mượn rinh một cối đá, chị nhờ bữa một ống củi. Hôm qua đời họ là mùa hoa nở đầy vô tư lự.
Lạ lùng nữa là họ bất kể đến chánh quyền. Pasteau, Tổng giám đốc tổ chức y học Hội Saint Luc: khi thanh niên đến một tuổi nào đó tuỳ trường hợp, nơi chốn, hoàn cảnh, sự giáo luyện cho họ về luân lý tính dục phổ thông là hữu ích và cần thiết. Tâm hồn tự trọng trào tràn nhựa xuân đó là miếng đất phong phú để nhà giáo dục khai thác những đức vị tha, hy sinh, phục vụ nhân quân xã hội.
Nhà giáo cần chỉ thẳng cho họ biết tương lai 9/10 là kết quả của hiện tại. Nhưng để được sáng tỏ hơn về nội tâm của bạn trai và để các nhận xét tâm lý trong các phần trước được có giá trị giáo dục, tôi viết thêm chương sau. Người ta có cảm tưởng họ là người làm mồi ngon cho quỷ dâm dục và trong họ tất cả là hung hăng, tởm gớm.
Trong mắt họ có những tia nói lên sự chồm tới tương lai, tiến tới mãi mà không thấy rõ mục đích. Nhưng trong gia đình họ ghét cha mẹ nếu cha mẹ cấm họ giao tiếp rộng với bạn gái. Họ đọc xong rồi xé hay đốt ư! Không.
Tôi vẫn trong cơ cấu ái tình bạn trai cũng có những yếu tố tinh thần. Bạn trai cần sự giúp đỡ nhưng khi được giúp đỡ không muốn kẻ phục vụ mình tỏ ra hơn mình. Sertillages sợ tâm giao là lạm dụng nên khuyên: Yêu không phải là tìm lợi của mình mà muốn cái thiện.
Rồi đây trên đường sự nghiệp, họ đóng những vai trò xã hội có liên hệ đến vận mệnh hạnh phúc đồng loại. Trước khi ngủ sáng thức dậy nếu không tập thể dục lâu được thì thở bằng hoành cánh mạc 20 cái. Họ tin tương lai họ sẽ rực rỡ trong một gia đình như ý.