Mục đích đầu tiên là đơn giản hoá tư duy bằng cách cho phép người nghĩ chỉ xem xét một khía cạnh tại một thời điểm. Tất cả đều là các khía cạnh của sự tiến triển. Điểm mấu chốt cần nhớ là khi sử dụng chiếc mũ xanh tư duy, chúng ta thay đổi tư duy xét đoán bằng tư duy tiến bộ.
Nhưng việc chúng ta sử dụng chiếc mũ đen để cân nhắc cũng là một việc nên làm. … Hãy bắt đầu bằng việc liệt kê những vùng đồng ý giữa hai mức giá. Cảm xúc, tình cảm, linh cảm và cảm nhận trực giác là những tình cảm thực sự và mãnh liệt.
Linh cảm chính là những giả thuyết nhờ vào khả năng trực giác. Đó có thể là sự chuyển đổi bất ngờ hoặc một sự nhận biết kỹ lưỡng sau khi xem xét những điều sẵn có. Tuỳ từng người, từng tình huống hoặc tuỳ thuộc vào những lý do khác nhau, mọi người thông qua đó bộc lộ những cảm xúc cơ bản.
Một người có thể có lối tư duy tuyệt vời khi sử dụng chiếc mũ vàng, nhưng chưa hẳn đã phải là một người sáng tạo. Và khía cạnh thứ 3 này chính là sự phát triển hay còn gọi là tính xây dựng của một đề xuất. Cách yêu cầu sẽ thiếu tính thuyết.
Và giai đoạn cuối cùng là thời gian sử dụng tư duy mũ đỏ: chúng ta có thích ý tưởng này đến mức chúng ta tiếp tục xem xét nó? Có thể mọi người sẽ thấy lạ khi giai đoạn cuối cùng để thực hiện một ý tưởng lại dành cho những xét đoán tình cảm. Có nhiều cách khác nhau để có được sự tiến triển dựa trên một ý tưởng, đó là sự chắt lọc phần chính và dựa vào sự khác biệt. Khi không cần thiết phải yêu cầu chiếc mũ tư duy cụ thể nào, chúng ta cũng không cần thiết phải cho rằng mỗi nhận xét cần được sắp xếp vào chiếc mũ tư duy này hay mũ tư duy khác.
Trong thực tế có nhiều sự chồng chéo giữa những chiếc mũ khác nhau và chúng ta không tỏ ra là một người quá mô phạm. Và nếu không thể làm được điều này, sử đụng tư duy chiếc mũ đỏ chính là cách để ta lựa chọn phương án. Lối tư duy mũ xanh xác định nhiệm vụ từ đây sẽ được thực hiện.
Do đó, chúng ta cần sử dụng chiếc mũ đen lúc này. Chiếc mũ vàng lại là cơ hội để mọi người xem xét giá trị của sự việc. Nó cho phép bộ não chúng ta tối đa hoá sự nhạy cảm theo từng hướng, trong từng thời điểm.
Mọi người cùng đội chiếc mũ trắng và nêu ra những sự kiện. Trên thực tế, các kỹ xảo khác nhau của lối tư duy mới lạ cũng được đề cập trực tiếp tới việc tìm ra những chọn lựa mới. Một người sử dụng chiếc mũ xanh tư duy có thể đưa ra những ý tưởng “điên rồ” vì chiếc mũ xanh cho phép họ làm điều đó.
Phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ" chỉ ra một lối tư duy khác. … Chúng ta đang sử dụng quá nhiều thời gian để tranh cãi về điểm này. Đây là một sự khác biệt vô cùng quan trọng giữa lối tư duy «sách vở» và lối tư duy «thế giới thực tế».
Trong cuốn sách này, tôi quan tâm tới cách thiết lập bản đồ tư duy, trong đó trước hết chúng ta phải thám hiểm địa hình và đánh dấu chúng. Tất cả đều là các khía cạnh của sự tiến triển. Những người Nhật Bản không có tính cánh thích tranh luận của phương Tây.