Jean Le Presbytre dùng một tiếng nặng nề kêu họ: Đồ chó má. Nhà giáo dục lành nghề nên chụp những cơ hội ấy để tạo cho đời những tay bản lĩnh. Nhưng con à, có một sinh vật tốt đẹp, huyền bí hơn hết là con người Tạo hóa sáng tạo cái mà mẹ gọi là con người gồm hai hữu thế: một nam và một nữ.
Cách chung bạn trai nào cũng đến lúc dậy thì đổi tiếng một thời gian. Chừng nào chiến dịch dịch tể nầy làm thủ lãnh Satan được chấm dứt. Nhưng vì khát vọng tận hiến, tham vọng ở tương lai bao la quá nên họ đâm ra sống hơi lạc lẽo với những người mà họ gặp hằng ngày trong cuộc sống.
Ông dẫn chứng: Nã Phá Luân cho tình dục đọc sách, xô đẩy mình tới điên cuồng, Walter Scott hồi 16 tuổi nuốt hằng mấy thư viện. Lời nói, lối xã giao của họ nói lên tâm hồn thành thực tự nhiên của họ. Họ không phải háo danh đâu.
Điểm nầy tôi bàn chu đáo ở chương sau. Mà coi chừng tuổi trẻ chẳng hiểu gì sâu rộng, còn nhớ thì cũng không, nên nền học vấn của họ có thể bị bọng. Cũng có đôi khi họ bàn tán về những thành công, về vận mạng, về tài ba của họ.
Có khi họ ăn nói hay làm điều gì phật ý kẻ khác, làm hại nữa. Mấy tháng được họ mặc áo sơ mi thông thường, nay họ mặc rộng như bồng bột, bao nhiếm hay mặc châït rất châït bó thân tựïa đòn bánh tét. Nói tắt bạn trai trong thời gian mất người bạn trăm năm sống đời gà trống nuôi con, hay nhớ những kỷ niệm của ngày xưa, buồn khổ nhiều năm vì tiếc thương vợ kể cả khi họ tục huyền sớm.
Có thứ trực giác suy lý rất có giá trị mà người ta hay dùng trong khoa học. Vì nguyên nhân cột trụ nầy mà bạn trai mắc tật thủ dâm đơn độc hơn bạn gái. Hễ ai khéo ăn to nói lớn, xúi giục bằng cách chọc vào lòng tự ái,tính tự cường, khí hăng hái của họ thì bảo lên mây họ cũng muốn có cách để bay.
Tôi nói bạn sử dụng ái tình cách phải lẽ. Sao lại có lối dạy dỗ khiêu chiến như thế. Nhưng tôi phải công bình nói ở đây một khuyết điểm của họ là ích kỷ.
Trong một mục dưới đây tôi sẽ nói bạn trai thích hướng ngoại ưa hoạt động. Vừa bước xuống diễn đàn vừa lau mồ hôi tôi gặp một bực trí thức bắt tay tôi. Trái lại nam sinh đa số ưa nghe phân tích, tổng hợp sâu sắc bằng giọng văn hùng biện.
Thầy nói rủi văng nước miếng họ cười ầm lên. Làm lớn không có nghĩa là chiếm địa vị để ăn trên ngồi trước, sai bảo, đ àn áp v. Họ không phải nguôi tình yêu mẹ, nhưng bây giờ họ không còn đem hết tâm hồn vào sự quyến luyến bên gối mẹ như lúc còn măng.
Hương lúa mới pha mùi rạ ủ cỏ ôi. Người ta thường bắt gặp họ một mình đứng cô đơn gần một dòng nước đang lững lờ trôi, hay thả hồn theo cánh bướm non để lo nghĩ về tương lai. Tôi lúc làm hiệu trưởng trung học, trong khi học sinh nam nữ thảo luận chung, hay nghe những câu đại khái của nam sinh: ối! Mấy chị mà làm gì! Để tụi tôi.